Minęło kilkanaście lat od zorganizowania pierwszej Nocy Muzeów w Europie (Berlin, 1997 r.), w Polsce (Poznań, 2003 r.), i kilka lat od pierwszej takiej inicjatywy w Muzeum Miejskim „Sztygarka” w Dąbrowie Górniczej (2012). Ale lepiej późno, niż wcale…
Zaczynaliśmy powoli, od po prostu bezpłatnego udostępniania naszych obiektów: ekspozycji muzealnych oraz Kopalni Ćwiczebnej, do godziny 24.00. Z racji Nocy Muzeów nie było dodatkowych imprez. Pokazując poszczególne ekspozycje, opowiadaliśmy miejscowym zwiedzającym historię ich przodków, przyjezdnym przybliżaliśmy dorobek historyczny, obyczaje i kulturę Zagłębia Dąbrowskiego, a dla miłośników obcych kultur przygotowaliśmy bloki prezentacji multimedialnych poświęcone ciekawym miejscom z całego świata – każde spotkanie innej tematyce. Niedosyt muzealnych wrażeń uzupełnialiśmy zapraszaniem gości w głąb korytarzy Kopalni Ćwiczebnej, w których na poziomie minus 25 metrów prezentowaliśmy zabytkowe maszyny do urobku węgla, i gdzie przy pomocy nowoczesnych urządzeń multimedialnych wzbogacaliśmy specyficzny klimat kopalni i pokazywaliśmy trud pracy górnika. Niemniej, rosnące wymagania zwiedzających sprawiły, że trzeba było pomyśleć o czymś jeszcze bardziej atrakcyjnym niż to, co proponowaliśmy również na co dzień.
18 maja 2013 roku otworzyliśmy znajdujący się obok budynku muzeum Park Militarno-Historyczny „Reduta”, w którym znalazły się militaria z okresu II wojny światowej: czołgi, transportery opancerzone, armaty przeciwpancerne, haubice, moździerze, a także zrekonstruowane zostały trzy bunkry niemieckie wchodzące w skład umocnień z roku1944, budowane w celu obrony obszarów przemysłowych Górnego Śląska i Zagłębia przed Armią Czerwoną.
17 maja 2014 roku dodaliśmy do wcześniej już proponowanych atrakcji przejazdy (co godzinę) samochodem wojskowym do Muzeum Zagłębia w Będzinie, gdzie można było zwiedzić Podziemia Będzińskie, a także obejrzeć na dziedzińcu zamkowym prezentacje „Uzbrojenie i ubiór przez wieki”. Na terenie naszego obiektu natomiast zaproponowaliśmy jeszcze pokazy gier historycznych, promocję albumu Andrzeja Kryzy ,,Pejzaże Dąbrowy Górniczej” oraz spektakl plenerowy – na parkingu przy Muzeum – Teatru Gry i Ludzie pt. ,,Ballada o Janie Wnęku”. Ten, niestety, ze względu na niesprzyjającą pogodę, musiał się odbyć w innym terminie.
Tegoroczne natomiast świętowanie rozpoczęliśmy „mocnym” wjazdem starych samochodów, leciwych, ale jakże eleganckich! -uczestników II Międzynarodowego Nocnego Zlotu Pojazdów Zabytkowych, zorganizowanego w ramach Europejskiej Nocy Muzeów. Publiczność mogła podziwiać 50 staranie wyselekcjonowanych klasyków: czyściutkich, wypolerowanych, lśniących, ze swoimi kierowcami w środku – też z minionej epoki – w strojach adekwatnych do czasów i kraju, z którego pochodzą auta. Były więc panie w efektownych etolach z lisa i gustownymi kapelusikami, byli kowboje, ale też postacie z PRL-u i Orientu. Spośród marek: Fiat, Skoda, Ford, Mercedes, Volkswagen, Plymouth, Mg, Lincoln, Volvo, Żuk, Nysa, Cadillac, Moskwicz, Bmw, Citroen, Hillman, Wołga, Triumph, Jaguar, każdy mógł znaleźć swoją miłość.
W naszym muzeum powiało też grozą, gdy pojawili się „Afgańczycy”. Przybyli, by zaprezentować wystawę fotograficzną i opowiedzieć o działaniach wojskowych polskich żołnierzy biorących udział w misjach na Wschodzie – nie wszyscy zwiedzający jednak o tym wiedzieli, a wygląd niecodziennych przybyszów wzbudził nieukrywany strach. Całe napięcie zniknęło jednak bez śladu, gdy niebezpieczni „talibowie” zechcieli „zagrać” na indyjskich instrumentach znajdujących się na jednej z muzealnych ekspozycji.
Były jeszcze inne atrakcje. Można było obejrzeć na wystawie fotograficznej zawierciańskie krzyże i kapliczki przydrożne, zagrać w średniowieczną grę planszową, poprowadzić bitwę w historycznej grze strategicznej, spróbować naturalnego napoju energetycznego pobudzającego do życia, zakupić egzotyczną odzież i biżuterię, a przy obiektach Parku Militarno-Historycznego „Reduta” nie tylko posiąść historyczną wiedzę, ale też wykonać swoim bliskim atrakcyjne zdjęcia w plenerze.
Ta szczególna majowa noc zapewne na długo pozostaje w pamięci, wpisuje się w rodzinną tradycję obcowania z kulturą. Bardzo dobrą tradycją stał się fakt zgłaszania do Nocy Muzeów placówek spoza instytucji kultury, organizowania na rozpoczęcie Nocy przez wiele miast ciekawych eventów. Szkoda tylko, że wynikające z dobrych chęci działania organizatorów tych imprez – odbywających się w równoległym czasie – „odbierają” tym sposobem ilość uczestników każdej z nich.
Serdecznie zapraszamy nie tylko za rok – na Noc Muzeów – ale do codziennego korzystania z dóbr kultury. Zorganizowane w Muzeum Miejskim „Sztygarka” wystawy stałe i czasowe są dla Państwa dostępne (z wyjątkiem poniedziałków), również Park Militarno-Historyczny i Kopalnia Ćwiczebna. W najbliższym czasie (od 13 czerwca) jej zwiedzanie będzie jeszcze bardziej atrakcyjne. Zostaną uruchomione dodatkowe efekty specjalne, a w każdą niedzielę będzie można korzystać ze zwiedzania naszych obiektów bezpłatnie i w wydłużonym czasie.

Danuta Micur