„Gdy rozum śpi, budzą się demony”

Wystawa Działu Etnograficzno – Podróżniczego, etnografii lokalnej

Prezentacja wystawy: hol główny Muzeum Miejskiego „Sztygarka”

01. 08. 2010 – 31. 12. 2010

     Wystawa „Gdy rozum śpi, budzą się demony” jest efektem ponad 2-letniej pracy, obejmującej m.in. kompletowanie informacji źródłowych dotyczących każdej z przedstawionych postaci demonologicznych oraz sam proces ich tworzenia. Ekspozycję stworzyły dwie osoby. Jej pomysłodawca i jednocześnie kurator Katarzyna Sobota–Liwoch oraz znakomity twórca – plastyk Krzysztof Borda. Katarzyna Sobota–Liwoch była odpowiedzialna za zebranie materiałów merytorycznych, dotyczących każdej z postaci oraz za stworzenie poszczególnych charakterystyk demonów, półdemonów i strachów. Z kolei Krzysztof Borda, według tak przekazanych informacji, każdą z postaci „przelewał na papier”, innymi słowy sprawiał, by każda z nich „ożyła”. Wiele godzin, czasem dni zajęło ustalanie jednej wspólnej wersji – wyobrażenia każdej z postaci, niemniej dzięki temu mogą Państwo zapoznać się z ich wspólną wizją regionalnej demonologii ludowej. W efekcie udało się ukazać fragment wierzeń ludowych za pomocą prac plastycznych.       Demonologia jest jedną z ciekawszych dziedzin kultury duchowej. Każdy naród, każda kultura posiada swoje wierzenia. Zazwyczaj najciekawsze, najbardziej emocjonujące dla ludzi są te, dotyczące aspektów najbardziej niepoznawalnych i niewytłumaczalnych. Ludzie od zawsze lubili się bać. Każdy z nas z dreszczykiem zapewne wspomina te niezapomniane chwile z dzieciństwa, kiedy siedział z przyjaciółmi przy ognisku lub w zaciemnionym pokoju i z wypiekami na twarzy wsłuchiwał się w historie o „duchach”. To właśnie dzięki niewyjaśnionemu strachowi powstało wiele legend, podań i niesamowitych historii, które towarzyszą nam do dziś. Wystawa stwarza doskonałą możliwość do realizacji programu edukacji regionalnej dzieci i młodzieży mieszkającej w regionie zagłębiowskim i na Śląsku. Oglądając kolejne postacie oraz czytając ich charakterystyki,  mamy okazję do lepszego poznania tradycyjnej kultury ludowej oraz dziedzictwa naszych małych ojczyzn, jakimi są Zagłębie Dąbrowskie i Śląsk. Zagłębie Dąbrowskie, przez tyle dziesiątek lat traktowane po macoszemu, daje jego mieszkańcom jedną z nielicznych szans na jego lepsze poznanie, tym razem w zakresie kultury duchowej. Po wielu miesiącach prezentacji wystawy Jak żył dawniej rolnik i górnik na ziemi zagłębiowskiej, Muzeum Miejskie „Sztygarka” zaprasza na ucztę z zakresu demonologii ludowej. Nigdzie indziej nie zobaczą Państwo „na żywo”, m.in.: Utopca, Skarbnika, Południcy, Błędnego Ognika, Zmory, Czarownicy czy Strzygi. Tylko u nas można poznać rodowód i charakterystykę aż dziewiętnastu postaci demonologicznych tożsamych dla Zagłębia Dąbrowskiego i Śląska. Ta w pełni autorska, cudownie oryginalna, a przede wszystkim niepowtarzalna propozycja jest dla Państwa dostępna od 1 sierpnia do 31 grudnia 2010 roku. Po zaprezentowaniu ekspozycji w Muzeum Miejskim „Sztygarka” w Dąbrowie Górniczej będziemy czynić starania, by zagościła ona w wybranych ośrodkach i instytucjach kulturalnych naszego regionu, a być może i całej Polski.

Katarzyna Sobota – Liwoch