„Tajemnica zalotów dinozaurów”
11.02.2016 r., godz. 17.00
Już od lutego 2016 roku proponujemy Państwu comiesięczne spotkania pod hasłem Tajemnice Świata. Wszystko to, o czym nie śniło się naukowcom i poetom, znajdą Państwo w Muzeum Miejskim ”Sztygarka”. Zadziwiające fakty ze świata przyrody, techniki i historii będą relacjonowane przez ludzi, którzy z pasją zgłębiają tajniki naszego otoczenia.
W pierwszej odsłonie spotkamy się z dinozaurami, a w kolejnych czekają nas dalsze pasjonujące tematy.
Zapraszamy.
Co mają wspólnego dinozaury z ptakami? Czy ogromne gady sprzed 100 mln potrafiły „tańczyć” ? W jaki sposób dobierały się w pary?
Już 11 lutego będziemy mogli posłuchać informacji na temat zalotów dinozaurów. Będzie to pierwsze w Polsce publiczne wystąpienie traktujące o odkryciu, które odbiło się szerokim echem na całym świecie.
Na dzikich terenach Colorado zespół naukowców, pod kierunkiem dra Martina Lockley’a, zlokalizował cztery wielkopowierzchniowe areny ze śladami intensywnego „przebierania” nogami dużych teropodów. Ślady te pozostały tajemnicą przez ponad dwa lata. W międzyczasie powstawały różne hipotezy tłumaczące okoliczności ich powstania.
O odkryciu i jego kulisach opowie Dawid Surmik, uczestnik badań, który jako pierwszy zasugerował, że mogą to być ślady aktywności godowej, swoistych „tańców” podobnych do tych, jakie w trakcie sezonu lęgowego wykonują ptaki na tokowiskach.
Zachęcamy również uczniów do aktywności plastycznej…
Osoba, która przyjdzie na prelekcję z pracą plastyczną na temat dinozaurów, wykonaną przez siebie w dowolnej technice i formacie, weźmie udział w naszym mini konkursie. Ogłoszenie wyników i wręczenie nagród po zakończeniu prelekcji. Do pracy powinna być dołączona metryczka zawierająca: imię i nazwisko uczestnika, wiek oraz dane szkoły.
Dossier:
Dawid Surmik jest obecnie pracownikiem Parku Nauki i Ewolucji Człowieka w Krasiejowie. Zajmuje się paleontologią kręgowców i tafonomią. Jego główne zainteresowania naukowe koncentrują się wokół gadów morskich i ziemno-wodnych środkowego triasu, i temu też zagadnieniu poświęcony jest przygotowywany obecnie doktorat. W latach 2012-2015 był kierownikiem interdyscyplinarnego projektu badawczego poświęconego zagadnieniom systematyki i tafonomii gadów morskich, który prowadził na Uniwersytecie Śląskim. Współpracuje z licznymi naukowymi placówkami polskimi i zagranicznymi. Jest członkiem międzynarodowego zespołu naukowego przy Paleosafari Moab Giants (Utah, USA). Współpracuje także z lokalnymi placówkami muzealnymi oraz edukacyjnymi, np. Ośrodkiem Edukacji Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera w Jaworznie, gdzie od 2012 roku corocznie prowadzi prace wykopaliskowe. Pozyskane w ten sposób okazy zasilają kolekcję OEEG.
Zainteresowania naukowe i wykaz publikacji (do 2014 roku):
http://www.paleo.pan.pl/pracownicy/surmik/dawid_surmik.html
Profil badacza na ResearchGate (publikacje od 2015 roku do teraz):
https://www.researchgate.net/profile/Dawid_Surmik
Temat wystąpienia: „Tajemnica zalotów dinozaurów”
Późne etapy reprodukcji u dinozaurów, takie jak budowa gniazd i składania jaj są od ponad wieku dobrze znane w paleontologii kręgowców. Jakkolwiek jednak aktywności sprzyjające selekcji partnerów do rozrodu, a zatem zachowania godowe do tej pory były jedynie spekulatywne i ograniczały się do analogii do współczesnych gadów, a później ptaków. Od lat 90. wiadomo, że dinozaury były upierzone, zaś pióra mogły cechować się szeroką gamą barw. Prócz tego wiele dinozaurów miało inne fantazyjne twory – kryzy, grzebienie czy też wachlarze, którym początkowo przypisywano funkcje obronne – a po dokładniejszej analizie – znaczenie w autoprezentacji.
Na dzikich terenach Colorado zespół naukowców pod kierunkiem dra Martina Lockley’a zlokalizował cztery wielkopowierzchniowe areny ze śladami intensywnego „przebierania” nogami dużych teropodów, najpewniej akrokantozaurów. Ślady te pozostały tajemnicą przez ponad dwa lata.
W międzyczasie powstawały różne hipotezy tłumaczące okoliczności ich powstania, ale żadna nie była satysfakcjonująca. To Dawid Surmik, w kwietniu 2015 roku, pierwszy zasugerował, że mogą to być ślady aktywności godowej, swoistych „tańców” podobnych do tych, jakie w trakcie sezonu lęgowego wykonują ptaki na tokowiskach. Podążając tym tropem, zespół w niedługim czasie zidentyfikował ową aktywność jako „pseudo-budowanie gniazd”, rodzaj autoprezentacji polegającej na symulowaniu budowania gniazda przez samca demonstrującego samicy, że jest gotów do opieki nad nią i potomstwem. Takie zachowanie znane jest u wielu współczesnych ptaków gniazdujących na ziemi, i ma miejsce jedynie wiosną w trakcie lęgu.
Dodatkowy materiał do legalnego przedruku z zachowaniem praw autorskich (stopka strony):
